Vaak wordt er gedacht of verteld dat als je 42 weken of langer zwanger bent, je dan wel ingeleid MOET worden. Maar niets is minder waar. Als eerste heb je als zwangere nog steeds zelf de keuze om de touwtjes in eigen handen te houden. Maar hoe zit dat dan, de risico’s op ernstige complicaties verdubbelen dan toch?
Het is waar dat de kans op ernstige complicaties, zoals zelfs sterfte, vergroten na 42 weken zwangerschap. Maar heb je enig idee hoe groot die risico’s dan zijn?
In Nederland is de perinatale sterfte (= rondom de geboorte) tussen 38 en 41 weken 1,7 per duizend geborenen, tussen 41 en 42 weken is het 1,6 per duizend geborenen en na 42 weken 2,7 per duizend geborenen. Echt hartstikke klein dus, nog steeds! Zolang je onder zorgvuldige toezicht blijft en je goed naar je intuïtie kunt luisteren, is de kans zelfs groter dat je een spontane, ontspannen bevalling hebt mét een goede afloop.
Een inleiding in het ziekenhuis zorgt vaak voor meer interventies en meer complicaties. Daarnaast wordt je vaak gemonitord waardoor je bewegingsvrijheid sterk verminderd wordt, wat ook weer invloed heeft op het verloop van de bevalling. En die hormooninjecties zijn ook echt geen pretje en brengen op hun beurt ook risico’s met zich mee. Ze doen jouw lijf en je baby misschien wel eerder geweld aan, dan ze verlossing (op korte termijn) geven.
Hormonen
Van de pil is al langer bekend dat het het hormoonysteem van een vrouw verstoord en veel bijwerkingen geeft. Ook de hormonen die worden toegediend tijdens het inleiden zijn geen lieverdjes. En niet alleen jij, maar ook je baby krijgen hier een optater van mee. Je lichaam heeft tijdens zwangerschap en geboorte een supercomplexe hormonenbalans en heeft minstens 6 weken nodig om te reguleren en eigenlijk 9 maanden tot je weer in ‘normale’ staat ben. Zo’n hormonenshot van buitenaf kan veel ontregelen en de regulatie sterk verlengen.
Oxytocine
Er heerst de rare fabel dat synthetische oxytocine geen invloed heeft op de bevalling. Online valt bijvoorbeeld te lezen dat synthetische oxytocine een lichaamseigen stof is, omdat je lichaam normaal gesproken zelf oxytocine aanmaakt en dat het daarom niet schadelijk is. Maar dit is gewoon echt niet waar!
Synthetische oxytocine remt namelijk de aanmaak van je eigen natuurlijke oxytocine, het liefdeshormoon. Oxytocine is een hormoon dat een hele belangrijke rol speelt bij de bevalling en de borstvoeding. Oxytocine zorgt ervoor dat de baarmoederspieren samentrekken, het veroorzaakt liefdesgevoelens en het geeft je dat extreme gelukzalige gevoel na de geboorte. In de rest van je lichaam zorgt deze stof voor samentrekkingen van onder andere je baarmoederspieren en in kliertjes in het borstweefsel.
Oxytocine heeft ook effect op de bloeddruk, de lichaamstemperatuur, de spijsvertering, de regulatie van de vochtbalans, groei en genezing van wonden, etc.
Het toedienen van synthetische oxytocine stopt de aanmaak van natuurlijke oxytocine. Natuurlijke oxytocine wordt gemaakt in de hersenen en zorgen daar voor liefdevolle gevoelens en een mildere pijnervaring. Kunstmatige oxytocine geeft wel het lichamelijke effect van samentrekkingen, maar komt NIET in je hersenen terecht! Het kan namelijk niet of nauwelijks door de zogenoemde bloed-breinbarrière heen. Hiermee verdwijnen dus vaak de extatische en liefdevolle dimensies van de bevallingservaring.
Vrouwen die bevallen met synthetische oxytocine ervaren de weeën dan ook vaak harder en meer mechanisch. En na de geboorte voel je je uitgeputter en matter qua emoties, zonder die gelukshormonen in je hersenen. De kunstmatige toevoer van oxytocine wordt dan stop gezet, maar je lichaam heeft zelf geen level opgebouwd en is gestopt met de actieve aanmaak van natuurlijke oxytocine. Dus ook in de eerste momenten en zelfs de eerste periode na de geboorte blijft je lichaam ontregelt in de uiterst complexe en precaire hormonenbalans. In onderzoeken wordt dan ook een verband gezien tussen het toedienen van synthetische oxytocine en postpartum depressies, ook bij vrouwen die geen geschiedenis met depressie of angststoornissen hebben.
Daarnaast komt de synthetische oxytocine ook in het lichaam van je baby terecht waardoor ook zijn of haar lichaam ook minder/geen natuurlijke oxytocine aanmaakt. Dit heeft onder andere gevolgen voor de binding en borstvoeding, pijn- en angstbeleving tijdens de bevalling en daarna, de bloeddruk, lichaamstemperatuur, etc.
In de bijsluiter van Syntocinon staat:
De volgende bijwerkingen kunnen optreden bij het kind:
Bijwerkingen waarvan niet bekend is hoe vaak deze optreden
– Te lage hoeveelheid natrium in het bloed
– Geelzucht
– Zuurstofgebrek
– Verstikking door te weinig zuurstof of te veel kooldioxide in het bloed
– Overlijden.
Vertrouwen
Er zijn uiteraard ook vrouwen waarbij de synthetische oxytocine juist wel echt een fijn hulpmiddel kan zijn in de bevalling! En die niet per se last hebben van vervelende effecten, maar dezelfde roes ervaren als bij de aanmaak van natuurlijke oxytocine. Vertrouwen in je lijf en in moeder natuur is bij een bevalling het belangrijkste, of er nou medisch ingrijpen bij komt kijken of niet.
Haast
Maar waarom nou zo’n haast? Natuurlijk gezien is er voor je lichaam geen reden om je baby langer vast te houden dan nodig. Dus is het wellicht een teken dat je baby of je lichaam er toch nog niet helemaal klaar voor zijn?
Het geeft je zeker een kans om mooie, intense en leerzame processen te ervaren. Een onnatuurlijke opwekking kan wrijving veroorzaken. Want doorgaans is het niet voor niets dat je lichaam zelf nog geen actie heeft ondernomen. Het kan je helpen om dieperliggende betekenissen te ontrafelen achter deze onbewuste processen. Je kunt hierbij hulp krijgen van je holistisch werkende vroedvrouw, doula of je lief.
Wanneer ben je eigenlijk over tijd?
Natuurlijk gezien duurt een zwangerschap meestal tussen de 37 en 42 weken. Maar niet iedereen is gemiddeld en door allerlei omstandigheden kan je zwangerschap, helemaal natuurlijk, ook 43 weken of zelfs 44 weken duren. Ongeveer 5-10% van de vrouwen is langer dan 42 weken zwanger, het is dus helemaal niet extreem uitzonderlijk als jouw kleintje toch iets langer wil blijven zitten.
Doordat er tegenwoordig vaak met behulp van echo’s gekeken wordt naar de zwangerschapstermijn, is men nauwkeuriger in het bepalen van de uitgerekende datum. Maar toch is dit ook niet altijd even accuraat. Iedereen groeit op z’n eigen tempo, bijna niemand is precies gemiddeld, en bij het opmeten van zo’n mini klein vruchtje in je buik, door middel van een echo, is het ook niet gek dat er een (kleine) afwijking is in het meetresultaat. Bij een vroege(re) echo termijnbepaling is de afwijking ongeveer 1,2 week en later in de zwangerschap is er 2 of zelfs 3 weken afwijking.
Vroeger was het bepalen onnauwkeuriger, gebaseerd op de laatste menstruatie, en werd er ook minder moeilijk gedaan over ‘op tijd’ of ‘te laat’. Complicaties hadden (en hebben nog steeds) vaak meer te maken met andere omstandigheden, zoals stress, hygiène of een geforceerde bevalhouding.
Een onderzoek uit 2013 laat zien dat de gemiddelde zwangerschapsduur gemeten op basis van ovulatie tussen de 37 en 42 weken ligt. En dat de gemiddelde zwangerschapsduur gemeten op basis van de laatste menstruatie tussen de 38 en 43 weken ligt. Er zijn ook baby’s die gezond geboren worden met 36 weken, dus waarom niet ook met 43 of zelfs 44 weken?
Gedoe
Er zijn steeds meer vrouwen die liever willen wachten tot de bevalling spontaan opgang komt, ook na 42 weken zwangerschap. Maar er zijn nog een hele hoop hulpverleners die dat eng vinden en liever de op gemiddelde gebaseerde protocollen volgen. Het kan helpen om aan je verloskundige of gynaecoloog te vragen op welke onderzoeken en risico’s de protocollen die zijn willen volgen gebaseerd zijn. Soms blijkt dan dat de risico’s eigenlijk best wel meevallen en is je hulpverlener toch bereid om in jouw unieke geval verder te gaan met de begeleiding. Ga voor jezelf na of de angst van je hulpverlener niet in de weg zit bij de ondersteuning die ze aan je kunnen bieden. Je hebt iemand nodig die net als jij met vertrouwen de bevalling in gaat, voor de meeste kans op succes!
Je verloskundige of gynaecoloog mag je in ieder geval nooit zomaar in de steek laten. Als zij het niet aandurven om je verder te begeleiden om wat voor reden dan ook, of jij wilt liever een begeleider die net als jij wel het vertrouwen heeft, dan zullen ze je helpen om een andere hulpverlener te vinden. Ook Stichting Geboortebeweging kan je helpen bij jouw rechten als zwangere.
Ook als je al verder in je zwangerschap bent, kun je van hulpverlener wisselen. Voorop staat dat jij je fijn voelt bij de ondersteuning die je krijgt. Jouw lichaam zal gaan baren en jouw lichaam werkt optimaal als de omstandigheden voor jou het prettigst zijn. Wanneer jouw lichaam optimaal kan werken, dan zal de bevalling het meest soepel verlopen. Wees dus nooit terughoudend in jouw wensen bespreken met je hulpverleners.
Er zijn steeds meer verloskundigen en gynaecologen die verder durven kijken dan protocollen en ervaringen hebben dat het kijken naar unieke gevallen een grotere kans op een goede afloop geeft.
De bevalling natuurlijk op gang helpen
Het opwekken van de bevalling met behulp van medicijnen is eigenlijk een allerlaatste redmiddel. Er is namelijk vaak een reden, of misschien wel meerdere, die ervoor zorgen dat de bevalling nog niet is begonnen. Het is prettiger om eerste te kijken naar de oorzaken, voordat je met symptoombestrijding begint.
Een grote oorzaak is een gebrek aan veiligheid en vertrouwen. Je bent nog steeds een zoogdier en instinctief hebben we veiligheid nodig om te kunnen baren. Je lichaam kan de bevalling uitstellen als je je niet optimaal veilig voelt!
Je baby moet er natuurlijk ook klaar voor zijn. Als je kindje nog niet helemaal ‘afgebakken’ is, dan zal het nog geen stoffen afgeven die mede helpen de bevalling op gang te brengen.
Wat kun je zelf doen om je lichaam zoveel mogelijk natuurlijk te stimuleren?
- Ontspannen. Rust en ruimte, lichamelijk en geestelijk, kunnen helpen om je lichaam de stimulans te geven om te beginnen met de bevalling. Ook slapen helpt om te ontspannen en kracht op te doen.
- Een zwangerschapsmassage kan ook helpen om los te laten en volledig te ontspannen.
- Acupunctuur en acupressuur kunnen helpen om je lichaam te stimuleren.
- Vrouwenmantelthee bevat stoffen (tannines) die helpen om de bevalling op gang te brengen.
- Ook frambozenbladthee heeft effect op je baarmoederspieren en een heilzame werking.
- Voetreflexologie kan je lichaam stimuleren
- Spinning Babies oefeningen kunnen helpen, steeds meer vroedvrouwen en doula’s hebben hier een cursus van gevolgd!
- Vrijen. Wat ervoor zorgde dat je baby in je buik kwam, kan zeker goed helpen om je baby ook geboren te laten worden. Overigens ook tijdens de bevalling kan seks en intimiteit zoals zoenen veel helpen bij ontsluiting en ontspanning!
- Beweging. Wandelen bijvoorbeeld, helpt om de stoffen in je lichaam te laten stromen en je lichaam dat zetje te geven om te beginnen met de bevalling.
- Kletsen. Met je vroedvrouw, lief of doula. Zijn er dingen die je dwars zitten of heb je angsten. Voel je je onzeker omdat de bevalling zich nog niet heeft aangediend? Het kan veel helpen om het hier over te hebben, zodat het je niet in de weg hoeft te zitten. En je vroedvrouw en doula hebben misschien ook nog wel goede tips om jezelf nog meer klaar te maken voor die heus heel snel aanstaande bevalling!