~ van de oude gebruiken naar onze manier

De eerste veertig dagen van je kraamtijd zijn een unieke periode. Het is een kort seizoen in het leven dat volgt op de bevalling van je kind – een periode van bijna zes weken die aanbreekt na talloze weken zwangerschap en een bevalling van wie weet hoeveel uren – een tijd waarin je herstelt van de bevalling, je baby zich langzaam ontpopt in de wereld van felle lampen en geluiden, en waarin jullie je samen wijden aan het smeden van jullie band buiten de baarmoeder. Hoewel kortstondig, is het een tijd van wonderbaarlijke intensiteit en waanzinnige aanpassing. Je lichaam transformeert – opnieuw – en je hart pulseert met meer emoties dan je ooit voor mogelijk hield. Je inwendige ritmes schieten heen en weer terwijl dagen en nachten samensmelten. Je uithoudingsvermogen en geduld worden als nooit tevoren op de proef gesteld. Je banden met de wereld zoals je die eerder kende worden losser, of worden zelfs doorgesneden, en het gevoel over wie je bent begint te veranderen. In andere tijden, en op andere plekken in de wereld, werd de postnatale periode van heling en aanpassing verwacht en toegestaan. Na de ingrijpende en veeleisende ervaring van de bevalling, werd het als bijzonder noodzakelijk gezien voor het hele gezin – en voor de maatschappij in het algemeen – dat een vrouw de eerste veertig dagen de tijd kreeg om te helen en te rusten. Het was de bedoeling dat andere mensen in haar gemeenschap haar zouden voeden, koesteren, en zouden vrijstellen van al haar verantwoordelijkheden, zodat zij zich maar op één ding zou hoeven te richten: een gezonde en gelukkige overgang van zwanger zijn naar moederschap.

Een speciale tijd voor postnataal herstel zou kunnen helpen om toekomstige ziekte op afstand te houden.

De eerste 40 dagen

Voor de eerste 40 dagen – of soms de eerste 30 of 21 dagen, naargelang de culturele gewoonten – bleef een moeder afgezonderd van het drukke leven, knus in huis met haar baby dichtbij. Ze kreeg speciale maaltijden om haar energie weer op te bouwen, opgebruikte voedingsstoffen weer aan te vullen, en haar lichaam te helpen om melk te maken. Ze volgde traditionele gebruiken om uitgerust en warm te blijven, en uitputting en een tekort aan voedingsstoffen te voorkomen. Men begreep dat de nieuwe moeder net zo kwetsbaar was als haar pasgeborene, met haar eigen behoefte aan een constante stroom van aandacht en zorg. Een speciale tijd voor postnataal herstel zou kunnen helpen om toekomstige ziekte – en, al even belangrijk, depressie – op afstand te houden. Tegenwoordig worden we ons in het Westen bewust van het belang van het cocoonen van de baby in de weken volgend op de geboorte. Het inzicht dat hij (of zij) nog niet helemaal klaar is voor een kennismaking met de buitenwereld als hij tevoorschijn komt, en zich nog in een vroege ontwikkelingsfase bevindt die inmiddels bekendstaat als ‘het vierde trimester’, heeft ons laten inzien hoe waardevol het is om hem een aantal weken dichtbij en beschut te houden, zodat hij langzaam en gestaag kan overschakelen op het leven buiten de baarmoeder. Maar op een of andere manier zijn we de aloude wijsheid vergeten dat deze speciale cocon van zorg zich ook zou moeten uitstrekken tot de moeder. In die eerste veertig dagen, die grofweg overeenkomen met de zes-weken-fase die door westerse medici wordt aangemerkt als de postnatale periode, leren de oude gebruiken ons dat zich een geweldige kans voordoet aan vrouwen.

Stevige basis

Gedurende deze tijd kan zij zichzelf nieuw leven inblazen en haar reserves aanvullen, en daarmee een stevige basis leggen vanwaaruit de eisen van het moederschap het hoofd kunnen worden geboden (of dat nu voor de eerste keer is, de tweede keer of vaker). Daarbij leren ze ons dat een moeder met de juiste postnatale zorg haar reproductieve gezondheid kan behouden voor toekomstige kinderen, of mogelijk een makkelijke menopauze kan doormaken, zodat ze de komende decennia op een prettige manier ouder kan worden. Doordat alle tijdschriftcovers en krantenkoppen draaien om zwangerschap en geboorte – niet zo verrassend, want deze gebeurtenissen verkopen beter – hebben we misschien geen oog gehad voor dit laatste hoofdstuk van het kraamverhaal. De postnatale ervaring van een vrouw wordt eventueel vluchtig vermeld aan het eind van een zwangerschapsboek, of krijgt een halve minuut aandacht aan het slot van een televisieprogramma, maar men graaft zelden dieper. In plaats van dat ze wordt uitgenodigd voor een sacrale time-out nadat ze haar baby ter wereld heeft gebracht, krijgt een nieuwe moeder waarschijnlijk te maken met de druk om ‘terug te veren’ – terug naar de productiviteit van voor haar zwangerschap, terug naar haar oude lichaam en de stemming die ze had voor haar zwangerschap. Maar bij moeder worden bestaat er geen weg terug; je kunt er alleen doorheen. Na de geboorte van haar kind moet iedere moeder die eerste fase van aanpassing doormaken. Het is een vreemd en prachtig niemandsland dat tegelijk uitputtend en opwindend is, mysterieus en monotoon. Als ze na grofweg anderhalve maand de andere kant van de postnatale fase bereikt, heeft ze haar blik vrijwel zeker gericht op wat komen gaat, klaar om haar volgende stappen te zetten op het pad van haar moederschap. De eerste veertig dagen is een vriendelijke gids voor deze tijd van transformatie. Het eenvoudige plan voor voeding en steun is geïnspireerd door de wereldwijde tradities van zwangerschapszorg die al duizenden jaren bestaan. Het deelt eenvoudige wijsheden over welk helend voedsel te eten, welke thee en kruidendrankjes te drinken, en over de kleine stapjes die je kunt zetten om je voor te bereiden op de kraamtijd. Maar het is een nieuwe gids voor een nieuw tijdperk, bedoeld om een moderne moeder te helpen haar eerste weken van het moederschap met verve en gratie door te maken.

Het boek is geboren uit mijn eigen kraamervaring, mijn kennissen wijdden me in in de Chinese traditie van postnatale zorg die bekendstaat als zuo yuezi, en deze ervaring zette me ertoe aan om een bedrijf op te richten dat moeders de gezonde voeding wil geven die zij nodig hebben om te floreren na de bevalling. Nadat ik een heleboel moeders heb gevoed in de dagen en weken na hun bevalling, ben ik ervan overtuigd geraakt dat voedzame kraammaaltijden, opgediend met een flinke schep liefdevolle zorg, een cruciale rol spelen bij het ondersteunen van het lichamelijk en geestelijk herstel van de moeder, en helpen om haar een gevoel van vertrouwen en kalmte te geven. Het boek bevat mijn favoriete kraamrecepten voor helende soepen, maaltijden en snacks om de reserves weer aan te vullen, en verwarmende, kalmerende theeën die de lactatie een zetje geven. De recepten zijn geworteld in traditionele kookwijzen en gebruiken een aantal bijzondere ingrediënten, maar de nadruk ligt op eenvoud. De koesterende en therapeutische gerechten bevatten makkelijk vindbare basislevensmiddelen, handen vol aantrekkelijke verse producten, en komen tot stand middels moeiteloze kooktechnieken die passen bij hoe we tegenwoordig onze keukens gebruiken. En dit voedsel kan door vrijwel iedereen worden gemaakt, zodat mama en haar partner verder kunnen met al die goede dingen – namelijk alles leren over hun dierbare kind.

Boekfragment uit:

De eerste veertig dagen – voeding en inspiratie voor de nieuwe moeder
Heng Ou
ISBN 978-94-92995490
€ 24,90
hardcover/ 240 pagina’s/ full colour/ 20 x 23 cm / 240 pagina’s

We raden dit boek met een warm hart aan voor elke zwangere vrouw en is prachtig om cadeau te geven voor in de kraamtijd. Het boek is o.a. te koop bij Samsara.

The post Boekfragment: De eerste veertig dagen appeared first on OERmoeders van Nu.

Na de geboorte van mijn oudste begon het grote ‘leren kennen’ van dat wezentje dat 41 weken in mijn buik had gewoond. Toch bijzonder dat ik meteen ging samenwonen met deze liefde op het eerste gezicht.

Wat een mooi en lief ventje en wat een gevoelens maakte dat los. Alle verwachtingen die ik had gekregen in mijn zwangerschap kwamen eigenlijk niet uit. Te beginnen met de bevalling die echt niet zo hypnobirtherig was als ik had gehoopt, de borstvoeding die niet goed liep en later toen we thuis waren de veel kortere babyslaapjes dan die in de boekjes beschreven werden. De negatieve verwachtingen die ik had, kwamen gelukkig ook niet uit. Het viel best mee om het ‘bundeltje’ door de opa’s en oma’s te laten vasthouden (want ze gaven hem vrij snel weer terug) en de kraamzorg was ad hoc veranderd, wat een geweldig mens!!!

Na de kraamtijd

Na een paar weekjes ging mijn man weer aan het werk en moest ik overdag in mijn eentje de verantwoordelijkheid gaan dragen voor dit mannetje. Eng vond ik dat! Ik zat nog vol met heftige verdrietige gevoelens van de bevalling en het feit dat mijn zoontje niet goed aanhapte maakte dat niet minder. Ik kolfde fulltime, ook ‘s nachts. Mijn man gaf tijdens dat kolven altijd de fles, maar dat moest ik nu dus ook nog ernaast doen, dus voor ik het wist was het 13:00 uur en had ik zelf nog niks gegeten of gedronken. Geen wonder dat ik afviel, wat uiterst gewenst was; alleen dacht ik toen nog dat het een bijverschijnsel van de borstvoeding was. Ik weet nu door de tweede dat dit niet het geval was bij mij…

“Ik zat nog vol met heftige verdrietige gevoelens van de bevalling en het feit dat mijn zoontje niet goed aanhapte maakte dat niet minder.”

Toch kregen we een soort ritme met elkaar en leerde ik trucjes zoals een flesjes water en spuugdoekjes neerleggen op elke mogelijke plek, iets eetbaars boven neerleggen en ook de nog steeds erg korte slaapjes werden wat voorspelbaarder. Ik durfde zelfs naar buiten met hem in mijn supermooie draagdoek en na 5 weken lukte het live voeden ook!! Ik had een tevreden ventje, dus ik dacht: “yessss ik kan dit!!!!”

Eindelijk een beetje ritme en relatieve rust, maar toen… zomaar ineens veranderde zijn gedrag. Hij bleef ontevreden, wat ik ook deed, hij huilde veel en was nauwelijks te troosten en ik werd er zelf overprikkeld van. Hij wilde continu bij me zijn. Ook het slapen werd ineens weer anders en nog minder, dus naast dat ik me daar zorgen om ging maken – kindjes groeien in hun slaap werd gezegd-, kreeg ik niets meer gedaan van wat ik wilde. Een luierwas bijvoorbeeld, toch best handig. Dus daar zat ik op de bank, gefrustreerd tot en met, wachtend totdat manlief thuiskwam, zodat ik zoonlief bij hem kon dumpen en even die was kon doen. Even zelf wat minder prikkels.

Drie dingen die mijn geestelijke gezondheid hebben gered

Ten eerste het aanpassen van mijn mindset en prioriteiten. Die was kan best wachten tot vanavond en waarom zou ik niet gewoon op de bank mogen genieten van dit nu nog kleine ventje? Dat wil ik toch het liefste. En slapen kan hij beter op mijn buik, lekker mamatanken. Huid op huid is het recept voor een geslaagde borstvoeding. Maar ook: doordat hij mijn frustratie voelt, raakt hij overstuur en zal hij niet gaan slapen nu. Ik probeer het straks nog wel eens bij duidelijkere moeheidssignalen.

Ten tweede mijn mama-vriendin die tegelijkertijd door hetzelfde ging en bij wie ik dag en nacht mijn frustratie mocht uiten, waarna ze iets heel verstandigs zei. En andersom was dat naar haar toe ook zo, gelukkig net op andere momenten.

“Ik kan elk gedrag aan, als er een verklaring voor is.”

En ten derde mijn -op dat moment- sanity Bijbel: het boek “Oei ik groei”. Er werd een naam gegeven aan dit nieuwe gedrag van mijn baby: hij zat gewoon in een sprongetje!!! Het is maar een fase! Ik kan elk gedrag aan, als er een verklaring voor is. Tandjespijn, oorpijn, honger, iets onder de leden, een vieze luier, moe, mamahonger en als het daar niet op terug te herleiden is: er komt vast een sprong aan! Op den duur keek ik niet meer vooruit naar wanneer ik er een kon verwachten, maar merkte ik weer wat verandering op bij mijn zoontje en ging dan kijken of dat kon komen door een sprong en jawel, daar was er weer één. Of ik bedacht dat hij in de aanloop erheen of in de nasleep van één zat. Door die verklaring kon ik het accepteren en ook hem datgene geven wat hij nodig had zonder frustratie vanwege zijn onbegrepen gedrag, namelijk: heeeeeel erg veel aandacht en liefde om hem door die sprong heen te helpen. Zelfs als dat niet meteen zou helpen om hem weer blij en tevreden te maken. Ik wist namelijk dat het over zou gaan en dat ik echt wel weer een periode zou krijgen dat ik af en toe eens wat huishoudelijks kon doen of iets wat ik leuk vond, terwijl mijn ventje dan nog steeds tevreden was. En dat ik mijn kindje weer zou snappen. Ik begreep nu de impact van zijn ontwikkeling op zijn hele zijn!

Overdenkingen

“Oei ik groei” heeft me een enorm inzicht gegeven in deze sprongen en tegelijkertijd besef ik natuurlijk dat er ook meer mee kan spelen, zoals overprikkeling, verveling of tandjes doorkomen. En dat je niet ALLES kan verklaren met de sprong, want dan ga je voorbij aan het eigene van het kind. Of zelfs aan ernstiger dingen als bijvoorbeeld reflux, KISS-syndroom etcetera. Het blijft de verantwoordelijkheid van jou als ouder om je kindje goed te observeren en adequaat te reageren op behoeftes.

“Niet ALLES kan je verklaren met de sprong want dan ga je voorbij aan het eigene van het kind.”

Een ander ‘probleempje’ wat het boek soms opriep bij mij is dat ik letterlijk de vaardigheden ging afstrepen. (ja je bent een echte controlfreak of niet…) En dat, terwijl er in het boek in elk hoofdstuk terugkwam dat kindjes hun eigen vaardigheden in hun eigen tempo ontwikkelen en dat de benoemde vaardigheden soms pas na veel langere tijd eigen gemaakt worden. Maar toch… die lijstjes hè. Dus het kan druk op een moeder leggen. Maar het geeft wel weer handvatten hoe je je kindje kan helpen er doorheen te komen en welke spelletjes daarvoor geschikt zijn. Er ging soms een wereld voor me open.

Daarnaast is het een boek dat een verklaring geeft voor de frustratie van de ouders, maar soms wel wat onvriendelijk klinkt over gedrag van de kindjes. Woorden als hangerig en humeurig hebben wel een behoorlijk negatieve lading. De veiligheid van mama opzoeken of zelfs moeilijker te troosten klinken al een stuk vriendelijker en geven veel beter weer dat zo’n kindje echt zijn moeder nodig heeft om zich op een veilige manier te ontwikkelen. De uitleg dat een baby als een soort onvoorbereide toerist zomaar ergens in een land gezet wordt, vind ik wel heel treffend: de overgang van baarmoeder naar onze wereld is inderdaad heel heftig. En al die ontdekkingen blijven heel pittig voor de kindjes. Het boek maakte mij daarvan erg bewust.

“De uitleg dat een baby als een soort onvoorbereide toerist zomaar ergens in een land gezet wordt, vind ik heel treffend; de overgang van baarmoeder naar onze wereld is heel heftig.”

Redding

Toch heeft dit boek mij echt gered. Soms heb je gewoon even iemand nodig die je dingen laat zien en dan reageer je op jouw manier, maar met nieuwe inzichten op je omgeving. (H)erkenning van mijn gevoel; bevestiging dat er meer mensen doorheen gaan en dat je echt niet de enige bent die op het punt staat zijn geduld te verliezen. Is het wetenschappelijk bewezen dat het zo werkt bij alle kindjes? Geen idee; vermoedelijk is de testgroep te klein. Maar who cares? Als iets je geestelijke gezondheid helpt bewaren, ga je toch niet moeilijk doen?

Zo druk en gefrustreerd als ik met mijn oudste was, zo relaxed ben ik met mijn jongste. Ik kan niet tot 13:00 uur boven blijven, want de oudste moet toch echt wel eten. Dus hop, meteen het normale ritme in. Goed, de start bij de jongste was anders; een natuurlijke bevalling, hij hapte meteen goed aan en ik kon mijn Sanity-Bijbel overboord gooien, want ik werd niet meer verrast door de eerste sprong. Vaag kan ik me de frustratie bij de oudste nog herinneren, maar ik ben behoorlijk gegroeid in het moederschap. Ik herken nu ook sprongen bij mijn oudste, terwijl het boek al lang uit is. Het genieten van die twee kereltjes is veel groter dan de sporadische frustratie en zonder regen geen regenboog… Maar ik weet nu in elk geval wanneer ik die regenboog weer te zien zal krijgen…

The post Groeisprongen richting de regenboog appeared first on OERmoeders van Nu.