Midden in de herfst is het tijd voor een mid-herfst seizoensfeest dat gaat over de intrede van de winter en de komst van het donker. Rond deze tijd worden er in verschillende culturen min of meer dezelfde soorten feesten gevierd. Zoals Allerheiligen, Allerzielen, ‘All Hallow’s Eve’ oftewel Halloween, maar ook Samhain (uitspraak: Saa-wen) en Sint Maarten.

Maar wat vieren we dan eigenlijk? En hoe kun je dat thuis een beetje leuk maken zonder dat er meteen zombies en bloed aan te pas komen?

Nieuwe maan

In de jaarcyclus van de seizoenen kun je de (aankomende) winter vergelijken met de fase van ‘nieuwe maan’. Een tijd van stilstaan, stilte, rust en naar binnen keren. Zoals de dieren zich terug trekken in hun holletjes om een winterslaap te gaan houden. En de sappen uit de bomen zich terug trekken en de bomen hun blaadjes loslaten. De bloemen uitbloeien en hun zaadjes uitstrooien voor de lente. De natuur keert naar binnen, laat los, ruimt op en gaat een fase van rust in. Maar het luidt ook het begin van een nieuwe cyclus in. Alles wordt nu los gelaten en opgeruimd, er wordt ruimte gemaakt voor bezinning en voor een nieuw begin. Er zijn dan ook culturen die dit als nieuw jaar vieren.

Een tijd van stilstaan, stilte, rust en naar binnen keren.

Sterven

Doordat het steeds donkerder wordt en er van alles in de natuur afsterft, worden we ons meer bewust van het sterfelijke. We voelen ons nauwer verbonden met de dood, ‘het hemelse’, de nacht en het donker. De natuur laat los en ruimt op. Dat kunnen wij ook doen. We nemen afscheid van alles wat geweest is, van de afgelopen zomer, maar ook van de overledenen. De laatste bloemen die bloeien kunnen we neerleggen bij de begraafplaats. En we kunnen herdenken met een kaarsje, om een lichtje in de duisternis te laten schijnen.

Loslaten

Het element van loslaten kun je ook gebruiken bij het winterklaar maken van je huis, zoals de dieren hun holletjes klaarmaken. Gooi je inrichting in de winterstand, met je gezicht naar de haard en je rug naar de openslaande deuren. De natuur maakt met het loslaten en opruimen, ruimte voor een nieuwe cyclus. En dit kun je vieren door bijvoorbeeld daarvoor geschikte (bloem)bollen en zaden alvast te planten in de tuin, nu de aarde nog zacht en niet bevroren is.

De natuur maakt met het loslaten en opruimen, ruimte voor een nieuwe cyclus

Naar binnen keren

Het naar binnen keren in onszelf, naar ons hart, biedt een mooie gelegenheid om aandacht te besteden aan onze hartenwensen. Voor onszelf en voor anderen. In ons hart voelen we ons het meest verbonden met het universum en alles om ons heen. We denken aan wat we leuk vonden van de afgelopen zomer en naar wat we wensen voor de toekomst.

Delen

Een feest vier je natuurlijk samen! Zeker als het koud en donker is, is het fijn om samen te zijn. Kruip dus gezellig met z’n allen bij elkaar rond de haard en deel je wensen en het lekkere eten met elkaar. Je kunt dit ook meenemen in je viering door te denken aan Sint Maarten (lees het verhaal onderaan dit artikel), die zijn mantel deelde met een arme bedelaar. En we zien tegenwoordig wel op Sint Maarten en met Halloween dat kinderen langs de deuren gaan om iets lekkers te halen. En symbolisch: om hun lichtje in het donker naar binnen in de huizen te brengen.

Hoe?

Seizoensfeesten gaan, zoals het woord al zegt, over de seizoenen; over de natuur en haar cycli. Bij seizoensfeesten zien we telkens natuurlijke elementen terugkeren. Eigenlijk altijd vier je een seizoensfeest met eten dat bij het seizoen hoort en met versieringen van dingen die je in de natuur vindt in het desbetreffende seizoen. Seizoensfeesten houden verband met de overgang tussen twee seizoenen of met het hoogtepunt van een seizoen. Dit seizoensfeest gaat over de overgang van herfst naar winter.

Kinderen gaan in het donker langs de huizen, om hun lichtje te delen en naar binnen te brengen

Eten dat erbij past zijn verwarmende soepen, zoals pompoensoep. Zelfgebakken appeltaart en perentaart, met fruit van de herfstoogst en kaneel. Mandarijnen. Zelfgebakken koeken met kaneel en andere herfstige en verwarmende kruiden zoals kardemom, gember, kruidnagel en steranijs. Verwarmende groenten zoals zoete aardappel, koolsoorten, ui, venkel. En het allerherfstigst zijn natuurlijk tamme kastanjes en allerlei soorten noten (hazelnoot, walnoot)!

Versieringen die passen zijn bijvoorbeeld ook kastanjes, gedroogde bladeren, gedroogd fruit, pompoenen, hazelnoten, eikeltjes, takken, hout (houten diertjes, gevonden stukjes hout, geurend hout) en natuurlijk kaarsjes.

Dit seizoensfeest gaat over een aankomende periode van rust, stilte en stilstaan. Kou vertraagt, alles gaat langzamer en trager in de winter. Vier het feest dus vooral op je gemak, ontspannen en rustig.

Wanneer?

Dit seizoensfeest kun je in 1 dag vieren, maar je kunt het dus ook een beetje uitspreiden. Allerheiligen wordt gevierd op 1 november en All Hallow’s Eve zoals het woord al zegt, op de avond ervoor op 31 oktober. Allerzielen is op 2 november. Samhain wordt tegenwoordig gevierd rond 1 november en van oudsher op 12 november. En Sint Maarten, waarop je je lichtje buiten laat schijnen, op 11 november.

Maak er dus gerust een fijne rustig-aan-feestweek van, bijvoorbeeld van 31 oktober t/m 11 november.

Tips om dit seizoensfeest te vieren

Ruim je huis en tuin op en maak ze winterklaar. Haal de laatste bloeiende bloemen naar binnen in een vaas en plant of zaai nieuwe bloemen, bollen en planten die daarvoor geschikt zijn. Zet je meubels in de winterstand en maak het gezellig. Steek de open haard aan en bijvoorbeeld wat wierook als je dat fijn vindt.

Breng een bezoek aan het graf van iemand die je dierbaar is. Ruim het eventueel op en maak het schoon. Breng er wat van je laatste bloemen, bijvoorbeeld herfstbloeiers zoals chrysanten, heen en zet er een kaarsje neer.

Bak een overheerlijke chocolade kastanje taart, met tamme kastanjes. Op de Wildplukwijzer kun je opzoeken waar je ze in de buurt zelf kunt vinden, dat maakt de taart natuurlijk extra lekker. En je hebt meteen een mooie gelegenheid voor een prachtige herfstwandeling.

Deel thuis met elkaar je hartenwensen, voor jezelf en voor anderen. Maak er een mooie tekening of knutsel van waarmee je je huis kunt versieren. Ook herfstige versiersels die je buiten hebt gevonden kun je een mooie plek geven, zoals kastanjes, gedroogde bladeren en eikeltjes. Bij de herfst horen ook de spinnetjes die overal hun webben maken, knutsel een (bontgekleurd) spinnenweb van een kastanje, satéprikkers en restjes wol. Tof om voor het raam te hangen!

Pompoenen! Hol ze uit, gebruik het vruchtvlees om warme, kruidige soep te maken en gebruik de schil om een lantaarn of lampion van te maken. Met wat ijzerdraad kun je ze aan een tak hangen, kaarsje erin en wandelen maar. Je kunt natuurlijk ook van andere materialen een lampionnetje maken.

Maak een feestwandeling met lampion in het donker en wandel dan langs een paar lieve mensen in de buurt om even je lichtje op ze te schijnen. Knutsel van te voren ook mooie hartenwensen voor hen, die je dan meteen aan ze kunt geven. Misschien wel met iets lekkers dat je zelf gebakken hebt erbij?! Want in plaats van bedelen aan de deuren, kun je ook brengen natuurlijk. En wellicht hebben zij ook wel iets lekkers om met jou te delen.

Knutsel een lampion van een pompoen en maak soep van het vruchtvlees, lekker warm als je weer thuis komt na je wandeling!

Bij thuiskomst in het donker steek je natuurlijk de kaarsen aan en kun je met z’n allen samen pompoensoep eten om weer op te warmen. Zelfgebakken brood of gepofte kastanjes erbij maakt het helemaal af. Haal tijdens het eten, mooie herinneringen op aan het afgelopen jaar of aan mensen of anderen die je mist.

Maak buiten een vreugdevuur. Een vuur brengt licht en warmte in de kou en het donker. En een vuur ruimt ook op. Verbrand wat takken uit de tuin (niet allemaal, laat ook wat liggen voor al wat leeft en zich wil verstoppen voor de winter!) en geurige kruiden. Je kunt ook hartenwensen verbranden in het vuur om ze ‘het universum’ in te sturen en uit te laten komen. Samen opwarmen en broodjes op stokjes afbakken boven het vuur.

En bovenal, koester het licht in jullie zelf en in jullie harten!

Het verhaal van sint Martinus

Er was eens, lang geleden, een zoon van een koopman. Hij heette Martinus en was soldaat in het Romeinse leger. Op een dag reed Martinus met een groep soldaten naar de grote stad. Het was een erg koude, gure en mistige dag. Martinus had zijn mantel goed om zich heen geslagen, zo had hij het heerlijk warm. Ze hadden haast, want ze wilden voor het donker binnen de stadsmuren zijn.

Toen ze bij de stadspoort aankwamen, ontdekte Martinus plotseling een man die beschutting zocht in een nis van de stadsmuur. Hij had geen schoenen en geen jas aan. Je kon aan hem zien dat hij het erg koud had. Martinus dacht even na, hij zou hem graag zijn warme mantel omslaan. Maar de mantel was zijn kostbaarste bezit en zonder mantel mocht hij de stadspoort niet in, want die hoorde bij zijn uniform. Wat kon hij nu doen? Hij kon die arme man daar toch niet zo achterlaten?

Opeens kreeg Martinus een goed idee. Ik geef hem de helft van mijn mantel, dan kan ik de andere helft zelf omgeslagen houden!
Met zijn zwaard sneed hij de onderste helft van zijn mantel af en gaf het aan de oude man. De arme man was heel blij, nu had hij beschutting tegen de kou. Maar nog voor hij Martinus kon bedanken, was deze al weggereden de stad binnen.

Die nacht zag Martinus de arme man in zijn droom, omhuld door een helder licht. De droom maakte diepe indruk op Martinus.

Toen de arme man de volgende morgen wakker werd, wilde hij Martinus graag gaan bedanken. Dit was het mooiste dat iemand hem ooit gegeven had.
In de stad vroeg de man op straat naar de soldaat op het witte paard, die gisteren de stad binnen gekomen was. De één wees hem de ene kant uit, de ander een andere kant.

Bij de poort van een mooi gebouw stond een weesmeisje te spelen op een fluit. Omdat ze zo bibberde van de kou, klonk haar lied nergens naar. De arme man wist hoe zij zich voelde. Hij pakte zijn stuk van de mantel en scheurde de helft eraf. Hij sloeg een stuk om haar schouders en de rest om zichzelf heen.

Hij ging verder, op zoek naar Martinus.
Op een plein zag hij een koopvrouw met appels en noten. Ze had een klein kindje op haar schoot dat moest huilen. “Och koopt u een appel van mij, dan kan ik een dekentje voor mijn kind kopen.” zei de vrouw tegen de arme man. De arme man wist hoe koud het kindje het had. Hij bedacht zich geen moment en scheurde nog een stuk van de mantel af. Hij kindje werd direct stil van het warme dekentje.

De arme man ging verder, op zoek naar Martinus.
Hij was nog nooit zo ver de stad in geweest. En toen hij bij het paleis aankwam, zag hij daar het witte paard van de soldaat staan. Een knecht was bezig om het paard te poetsen, maar van de kou liet hij de borstel telkens op de grond vallen. De arme man zag dat en wist hoe koud de knecht het moest hebben. “Hier”, zei de arme man. En hij scheurde het laatste stukje van de mantel in tweeën. “Wikkel dit doek om je hand en vertel me waar de eigenaar van het paard is.”

“Bedoelt u heer Martinus?”, vroeg de knecht. “Kijk, daar komt hij juist aan!”. De arme man liep met uitgestrekte armen op Martinus af en viel voor hem op zijn knieën. “Dank u heer, voor het stuk mantel dat u mij gegeven hebt.”

“Maar goede man, waar is de mantel gebleven?” vroeg Martinus. De arme man vertelde hem het hele verhaal, van het weesmeisje, van de koopvrouw met het kindje en van de knecht bij zijn paard. En daar stond hij nu, met het laatste stukje mantel in zijn hand.

“Dank u heer, dat ik eindelijk iets had om weg te geven.” zei de arme man nogmaals tegen Martinus. Martinus was verbaast hoe zijn mantel zoveel mensen had blij gemaakt. En zijn hart werd vervuld met liefde.

Met het feest van Sint Maarten, herinneren we ons Martinus, zijn mantel en de arme man. Met een lichtje lopen we door het donker om zo ons licht met anderen te kunnen delen in de donkere tijd van het jaar.

The post Seizoenfeest: Allerheiligen, Samhain, Halloween, Sint Maarten appeared first on OERmoeders van Nu.

Moeder Natuur biedt hem álles aan.

Creativiteit & vrijheid

Dit geeft ook de creativiteit en alle vrijheid die het kind wil. Alles kan alles voorstellen. Alles kan worden gecombineerd. Met alles kan worden gespeeld. Zelfs met enkel de ruimte.
Bovendien biedt die ruimte mogelijkheid voor rennen, rollen en gooien zonder te hoeven vrezen dat er iets stuk gaat. Ook herrie is buiten helemaal niet zo erg; keihard lachen, zingen, schreeuwen – daar is buiten de ruimte voor.

Autonomie natuurlijk

En hoe kun je beter leren hoe de natuur werkt, dan door in de natuur te zijn? Hoe het weer verandert, wat de seizoenen doen, hoe een bij een bloem helpt, en waarom het regent. Alles kan hij zelf, op de eerste rang meemaken en ervaren.

Het kind verkent zijn omgeving, steeds iets verder bij mama vandaan, want hij voelt zich op zijn gemak in de natuur, het zit in hem – het zit in ons! De natuur is onze natuurlijke leefomgeving! Je kind kan verkennen en proberen, zonder dat het hulp nodig heeft (potje open, apparaat aan, etc.), want de natuur werkt heel… natuurlijk. Je kind ontwikkelt zo zijn autonomie.

Vertrouwen

Gevaren kan hij aan, want hij is van nature bekend met gevaren die de natuur met zich mee brengt (dit moet wel gestimuleerd worden door de ouders, anders raakt het kind dit vermogen kwijt). Terwijl hij ontdekt en probeert, ziet hij dat moeder hem laat en vertrouwen in hem heeft, ziet hij dat het hem (stukje bij beetje) lukt, er krijgt hij vertrouwen in zijn vermogen om uitdagingen aan te kunnen. Hij ontwikkelt zijn vertrouwen in zichzelf!

Door blootstelling aan al die natuurlijke elementen, bouwt het kind zijn weerstand op.

Motoriek & weerstand

Terwijl hij ontdekt, probeert, speelt en durft, ontwikkelt je kind zijn motorische vaardigheden en houdt hij zijn lijf fit. Hij leert ook zijn lijf kennen: hoe groot ben ik, hoe klein kan ik mezelf maken, hoe houd ik mijn evenwicht, hoe sterk ben ik, hoe hoog kan ik? Bovendien doet het het lijf goed om tijdens al dit ge-ontdek buiten in de frisse lucht te zijn en om warmte, kou, droogte en nat te trotseren. Door blootstelling aan al die natuurlijke elementen, bouwt het kind zijn weerstand op.

Ook binnen kun je natuurlijk verantwoord materiaal aanbieden dat het kind optimaal stimuleert in zijn ontwikkeling. Maar buiten is…toch buiten!

Foto: Diana Booij

The post Wat leer je buiten? appeared first on OERmoeders van Nu.

Waar veel moeders tegenaan lopen, is dat veel activiteiten één van die drie criteria niet afvinkt. Je kind een filmpje laten kijken, bijvoorbeeld, is lekker rustig voor jezelf en waarschijnlijk vindt je kind dit ook wel leuk, maar heel verantwoord is het meestal niet. En over speelgoed dat zingt en praat en herrie maakt hebben we vaak ook onze twijfels. Dit is over het algemeen speelgoed dat de fantasie van het kind maar weinig prikkelt.

Hoe kunnen jij en je kind ontspanning, plezier en ontwikkeling vinden?

Buiten, kan een antwoord zijn… Buiten is er frisse lucht. Buiten is er eindeloos ruimte. Buiten is er eindeloos veel te ontdekken.

Zelfs op regenachtige dagen kan het heerlijk zijn de laarzen aan te doen en in de regenplassen te gaan stampen. Elke dag een paar uurtjes naar buiten is weldadig voor de gezondheid! Uiteraard kun je ook binnen verantwoord spel aanbieden. Lees er hier meer over.

The post Buiten appeared first on OERmoeders van Nu.

Onze lichaam en geest zijn ontwikkeld om te leven in de buitenlucht. Onze soort is hierin geëvolueerd. Tegenwoordig brengen we veel tijd binnen door, maar zo’n 200.000 jaar was het precies andersom. Als je kampeert zul je waarschijnlijk herkennen dat je lekker in je vel komt te zitten en je meer verbonden voelt met de natuur. De tijd gaat langzamer, je gaat automatisch met het dag- en nachtritme leven en je gaat je wellicht ontspannen en energieker voelen.

Daglicht helpt je lichaam vast te stellen hoe laat het is en je biologische klok te synchroniseren. Je lijf is ontwikkeld om te leven met een natuurlijk dag- en nachtritme. Zodra het ochtend is, en het licht relatief veel ‘blauw licht’ bevat, maakt je lichaam zich klaar voor de dag. Zodra het donker begint te worden maakt je lichaam zich klaar voor de nacht. In veel gebouwen is het lastig om voldoende licht te krijgen, met name voldoende blauw licht. Dit betekent dat het voor je lijf constant lijkt alsof het tijd wordt om te gaan slapen, waardoor je je niet energiek voelt. Door gedurende de dag regelmatig een paar minuten het daglicht op te zoeken kun je je biologische klok synchroon laten lopen met de natuur.

Dat licht ondersteunt het lichaam ook nog eens bij allerlei processen. Het verhoogt de concentratie, ondersteunt bij het verbranden van vet en helpt depressie te voorkomen en te genezen. Daarnaast voorziet daglicht in vitamine D, wat ondersteunt bij de weerstand, calciumopname en anti-tumor activiteiten. Wanneer je te weinig ventileert (en je ventileert al snel te weinig), dan gaat de luchtkwaliteit erg snel achteruit.

Je lichaam is afhankelijk van zuurstof. Zuurstofrijk bloed voedt je organen en alle cellen in je lichaam. Wanneer je veel zuurstof binnen krijgt kan je lijf zijn werk beter doen, en zichzelf beter ontdoen van afvalstoffen. De zuivering van je lichaam is voor een deel afhankelijk van je longen. Steeds wanneer je uitademt zuiver je je lichaam. Wanneer je meer verse zuurstof naar binnen haalt kan je lijf zichzelf beter zuiveren, en zal de zuurgraad van je lichaam beter in balans blijven.

Wij zijn lekker veel buiten te vinden dus!

The post Frisse Lucht appeared first on OERmoeders van Nu.